به گزارش خبرنگار مهر، امروز دوشنبه سی ام دی ماه 1392 مراسم یادبود بیست و چهارمین سالگرد فاجعه بیستم ژانویه 1990 در سفارت آذربایجان برگزار شد. در ابتدا برای شادی روح کشته شدگان این فاجعه دعا خوانده شد و سپس فیلم مستندی در این رابطه به نمایش درآمد.
بر این اساس در بامداد روز بیستم ژانویه 1990 نیروهای ارتش شوروی که بدون هیچگونه اطلاع قبلی وارد شهر شده بودند، ساکنین بی دفاع شهر را که برای نشان دادن اعتراض خود به کوچه و خیابان آمده بودند، به آتش گلوله بستند. در این روز نظامیان شوروی در مناطق مختلف باکو 121 نفر را به قتل رسانده و بیش از 700 نفر از شهروندان را زخمی کردند. طی شب های بعدی در مجموع 132 نفر در این تیراندازی ها کشته شدند که در میان آنها 123 مرد، 5 زن و 4 کودک بودند.
در فاجعه 20 ژانویه در کنار آذربایجانی های مسلمان، 6 شهروند روس، 3 تاتار و 3 یهودی ساکن باکو نیز کشته شدند. در میان کشته شدگان همچنین 4 نفر نظامی، یک پزشک و دو نفر دارای مدرک دکترا بودند. در همین حال 700 نفر در این حملات مجروح شدند که در میان آنها 25 زن و 20 کودک حضور داشتند.
در اواخر دهه 1980 تنشهای اجتماعی-سیاسی در آذربایجان شدت یافت. فرایندهای موجود در اتحاد جماهیر شوروی، عدم انجام صحیح اصلاحات اقتصادی و وقوع اشتباهات فاحش در عرصه سیاست ملی موجب گسترش جنبش های ملی-آزادیخواهانه در آذربایجان نیز شد. یکی از مهمترین دلایل شدت یافتن وضعیت اجتماعی-سیاسی در آذربایجان، ابراز ادعای خاک از سوی ارمنستان علیه آذربایجان و مطرح شدن "مشکل ساختگی قره باغ کوهستانی" بود. سران اتحاد جماهیر شوروی که بهانه جلوگیری از وقوع اغتشاشات جمعی را به دست آورده بودند در ماه ژانویه 1990 اعزام نیروهای نظامی به باکو را آغاز نمودند.
طبق مصوبه مورخ 19 ژانویه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی مبنی بر اعلام وضعیت فوق العاده در شهر باکو از روز 20 ژانویه نیز از ساعت 6 صبح روز بیستم ژانویه تنها توسط خودروهای زرهی به مردم ابلاغ شد.
در شب نوزدهم ژانویه مرکز برق تلویزیون آذربایجان منفجر شد. کمیسیون دولتی تحقیق در رابطه با فاجعه بیستم ژانویه اثبات نموده است که انفجار مذکور توسط ارگان های اطلاعاتی شوروی برنامه ریزی و اجرا شده است.
ملت آذربایجان همه ساله در روز بیستم ژانویه این رویداد را با احترام یاد می نماید و این فاجعه که تا ابد در صفحات خونین حافظه تاریخی آذربایجان ثبت شده است، به عنوان روز ماتم ملت آذربایجان به شکلی گسترده گرامی داشته می شود.
مجموعه شکوهمند "مشعل ابدی" به منظور احترام به یاد و خاطره شهدای مبارزه در راه آزادی آذربایجان با اقدام "حیدر علی اف" رهبر فقید آذربایجان در خیابان شهدا که در بلندترین نقطه شهر باکو قرار دارد، بنا نهاده شده است. به موجب فرمان مورخ 17 ژانویه سال 2000 که به امضا ریاست جمهوری آذربایجان رسیده است، لقب افتخاری "شهید بیستم ژانویه" به شهدای فاجعه 20 ژانویه 1990 داده شده است.
در اسناد رسمی مصوب در سال های بعد نیز اهمیت منحصر به فرد روز بیستم ژانویه به عنوان نماد قهرمانی در راه آزادی، استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور در تاریخ معاصر آذربایجان قید شده است.
نظر شما